خلاصه
این مقاله پژوهشی به بررسی ایجاد و استفاده از شبه روحانیون در ایران می پردازد، راهبردی که توسط سازمان های اطلاعاتی مختلف برای نفوذ و دستکاری در فضای سیاسی-اجتماعی و مذهبی به کار گرفته شده است. قبلاً جنبه های متعددی از طرح موسوم به «ماهان» یا «هامان» برای افزایش بی اعتمادی مردم و طرح عملیات روانی «ماهان» که توسط مشاور امنیت ساواک در اواخر رژیم پهلوی در حکومت نظامی ارتشبد به اجرا درآمد، توضیح دادیم. غلامرضا ازهاری. این عملیات که توسط موساد پیشنهاد شد، با هدف تمسخر اعتقادات مذهبی در میان مردم ایران انجام شد. طرحی که شامل استفاده از شبه روحانیون برای تبلیغ بینش های دروغین مذهبی بود، متوقف نشده است. این مقاله پیامدهای روانی و اجتماعی چنین اقداماتی را در جمهوری اسلامی ایران روشن می کند.
کلیدواژه ها: شبه روحانیت، موساد، ایران، جنگ روانی
معرفی
جمهوری اسلامی ایران در دهه‌های اخیر با چالش‌های متعددی برای تمامیت دینی و سیاسی خود مواجه بوده است. یکی از تهدیدهای موذیانه تر، نفوذ شبه روحانیون بوده است – افرادی که خود را به عنوان علمای دین به قصد بر هم زدن و دستکاری در نظم سیاسی-اجتماعی عمدتاً از طریق تسریع بی اعتمادی و نارضایتی اجتماعی در بین دولت نشان می دهند (داوودپور، ع. ر.، 2024). این استراتژی که از آن به عنوان “پروژه هامان” یاد می شود، ریشه در تاریخ پیچیده اقدامات اطلاعاتی و جنگ روانی با هدف تضعیف ثبات مذهبی و سیاسی دارد (داوودپور، ع.ر.، 2024). در حالی که جاسوسی به طور کلی از منظر اسلامی ممنوع است (داوودپور، 2024)، چنین اقداماتی ریشه های تاریخی در جوامع یهودی دارد، جایی که گاه مورد تمجید یا اجرا قرار می گیرد. این نمونه در داستان استر و هامان یافت شده در کتاب مقدس عبری است که بر استفاده استراتژیک از اطلاعات و نفوذ در تاریخ یهود تأکید می کند (لیتمن، 2008؛ گینزبورگ، 2009).
