کوروش آسوده بخواب!
نبردهای ایران و روم که به مدت چندین قرن به طول انجامید، به دوره‌های مختلفی تقسیم می‌شود. این جنگ‌ها بین امپراتوری‌های ایران (پارت‌ها و ساسانیان) و امپراتوری روم (جمهوری روم، امپراتوری روم و بعدها امپراتوری بیزانس) رخ داد. در زیر خلاصه‌ای از این نبردها آورده شده است:
۱. دوران پارت‌ها و جمهوری روم (سدهٔ ۱ پیش از میلاد تا سدهٔ ۲ میلادی)
- نبرد کارهه (۵۳ پیش از میلاد): یکی از اولین و مهم‌ترین نبردها بین جمهوری روم و امپراتوری پارت. کراسوس، یکی از سه رهبر اول جمهوری روم، در این نبرد شکست خورد و کشته شد.
- تهاجمات مکرر: در طول این دوران، هر دو طرف به طور مکرر به سرزمین‌های یکدیگر حمله می‌کردند، اما هیچ‌یک قادر به کسب پیروزی قاطعی نبودند.
۲. دوران ساسانیان و امپراتوری روم (سدهٔ ۳ تا ۷ میلادی)
- نبرد ادسا (۲۶۰ میلادی): شاهنشاه شاپور اول، امپراتور والرین روم را شکست داد و او را به اسارت گرفت.
- جنگ‌های مکرر در مرزها: در دوران ساسانی، جنگ‌های زیادی بین دو امپراتوری رخ داد، از جمله نبردهای قاطعه و محاصره‌های طولانی در شهرهای مرزی.
- دوران خسرو پرویز و هراکلیوس: یکی از مهم‌ترین دوره‌ها در جنگ‌های ایران و روم. خسرو پرویز توانست بخش‌های زیادی از سرزمین‌های رومی را تصرف کند، اما در نهایت هراکلیوس توانست ضدحملاتی موفقیت‌آمیز انجام دهد و بخش‌های از دست‌رفته را بازپس گیرد.
۳. دوران بیزانس و ایران (ساسانیان) (سدهٔ ۴ تا ۷ میلادی)
- جنگ‌های قرن هفتم میلادی: شامل حملات خسرو پرویز به قلمرو بیزانس و ضدحملات امپراتور هراکلیوس. این جنگ‌ها باعث تضعیف هر دو امپراتوری و آمادگی آن‌ها برای پذیرش حملات مسلمانان شد.
- صلح همیشگی (۶۲۸ میلادی): پایان جنگ‌های بین بیزانس و ساسانیان با امضای معاهده صلح همیشگی پس از مرگ خسرو پرویز.
جنگ‌های ایران و روم به مدت چندین قرن ادامه داشت و تأثیرات مهمی بر تاریخ هر دو امپراتوری داشت. این جنگ‌ها نه تنها باعث تضعیف دو قدرت بزرگ زمان خود شدند، بلکه زمینه را برای ظهور نیروهای جدیدی مانند اعراب مسلمان فراهم کردند.
جنگ‌های اسلامی و صلیبی هر دو تأثیرات عمیقی بر تاریخ جهان داشتند. فتوحات اسلامی باعث گسترش اسلام و فرهنگ اسلامی در سراسر خاورمیانه، شمال آفریقا و جنوب اروپا شد. جنگ‌های صلیبی نیز به تغییرات سیاسی و فرهنگی در اروپا و خاورمیانه منجر شد و زمینه را برای تحولات بعدی در دوران رنسانس و اصلاحات دینی فراهم کرد.
پس از این مجادلات و تلاشها اما از دوران قاجار به بعد فصل دیگری از تعاملات ایران و غرب رقم خورد که هیچگاه از موضع برابر و منافع متوازن نبود.
دوران قاجار
- معاهده‌های ناعادلانه: در دوران قاجار، ایران با معاهدات ناعادلانه و فروش آثار باستانی به کشورهای خارجی مواجه شد. برای مثال، بسیاری از آثار باستانی تخت جمشید و سایر مناطق باستانی به خارج از کشور منتقل شدند.
- سفرنامه‌ها و کاوش‌های خارجی: بسیاری از محققان و کاوشگران اروپایی و آمریکایی در این دوره به ایران سفر کردند و در برخی موارد، با مجوز یا بدون مجوز، آثار باستانی را به خارج از کشور منتقل کردند.
دوران پهلوی
- فعالیت‌های کاوشگران خارجی: در دوران پهلوی نیز کاوشگران خارجی به فعالیت‌های باستان‌شناسی در ایران پرداختند و برخی از آثار کشف‌شده را به موزه‌ها و مؤسسات خارج از کشور بردند.
- فروش قانونی و غیرقانونی آثار: برخی از آثار باستانی ایران به صورت قانونی یا غیرقانونی به کشورهای خارجی فروخته شد.
بسیاری از این میراث فرهنگی در موزه های آمریکا و فرانسه دپو شده اند.
اما بعد از انقلاب رویکرد جدیدی نیز شکل گرفت، اهدای نشانهای شوالیه و سرباز و افسر به اتباع ایرانی و خدمتگزار کردن آنان از سوی دولتهای مانند فرانسه و گاه اسرائیل و آمریکا ادامه یافت.
۱. عباس کیارستمی
نشان لژیون دونور (فرانسه): عباس کیارستمی، کارگردان معروف ایرانی، در سال ۱۹۹۷ نشان لژیون دونور، بالاترین نشان افتخار فرانسه، را دریافت کرد. او به‌خاطر دستاوردهای هنری و سینمایی‌اش در سطح بین‌المللی شناخته شده است.
۲. محمدرضا شجریان
نشان شوالیه هنر و ادب (فرانسه): محمدرضا شجریان، خواننده برجسته موسیقی سنتی ایران، در سال ۲۰۱۴ نشان شوالیه هنر و ادب فرانسه را دریافت کرد. این نشان به‌خاطر سهم برجسته‌اش در موسیقی و فرهنگ جهانی به او اعطا شد.
۳. داریوش مهرجویی
نشان شوالیه هنر و ادب (فرانسه): داریوش مهرجویی، کارگردان و فیلمنامه‌نویس برجسته ایرانی، در سال ۲۰۰۴ نشان شوالیه هنر و ادب فرانسه را دریافت کرد. او یکی از چهره‌های مهم سینمای ایران است.
۴. لیلا حاتمی
نشان شوالیه هنر و ادب (فرانسه): لیلا حاتمی، بازیگر معروف ایرانی، در سال ۲۰۱۲ نشان شوالیه هنر و ادب فرانسه را دریافت کرد. او به‌خاطر نقش‌آفرینی‌های برجسته‌اش در سینمای ایران و بین‌المللی شناخته شده است.
۵. اصغر فرهادی
نشان لژیون دونور (فرانسه): اصغر فرهادی، کارگردان و فیلمنامه‌نویس برجسته ایرانی، در سال ۲۰۱۴ نشان لژیون دونور فرانسه را دریافت کرد. او به‌خاطر فیلم‌هایش که در سطح بین‌المللی موفقیت‌های زیادی کسب کرده‌اند، شناخته شده است.
۶. شاهرخ مسکوب
نشان شوالیه هنر و ادب (فرانسه): شاهرخ مسکوب، مترجم و نویسنده برجسته ایرانی، نیز از دریافت‌کنندگان نشان شوالیه هنر و ادب فرانسه است. او به‌خاطر ترجمه‌ها و نوشته‌هایش در حوزه فرهنگ و ادبیات شناخته شده است.
۷. محمدرضا لطفی
نشان شوالیه هنر و ادب (فرانسه): محمدرضا لطفی، نوازنده برجسته تار و سه‌تار و آهنگساز ایرانی، در سال ۲۰۱۳ نشان شوالیه هنر و ادب فرانسه را دریافت کرد. او یکی از چهره‌های مهم موسیقی سنتی ایران است
در این میان حسین علیزاده نوازنده بزرگ تار از دریافت نشان افسری فرانسه خودداری کرد تا دریابیم که نشان افسری یک ملت بر سینه کسی جز مبارز یک ملت شایسته نیست.
اهدای جوایز بین المللی و تقدیرنامه ها به خودی خود بد نیست، اما این در صورتیست که ارزشهای معنوی ملت ها نیز همگن باشد و یااین علامت ها دهان بندی در مقابل ظلم و ستم نباشد. این در مورد خود حکومت ایران نیز صدق میکند، علائم، نشانها و تقدیرنامه ها و حتی مدارک تحصیلی که به فرد بارز، اجازه تغییر بخشی در جامعه را ندهد و اینکه جانبدارانه ویا در جهت محدود کردن فرد به قبول طرز فکر و رویه حاکم باشد مسلما امری غیرقابل قبول است.
نیم نگاهی به جشنواره ها و تولیدات فرهنگی که برخی از این جوایز را به دنبال داشته، مشخصا این نکته را میرساند، که این نشانهای افسری (لژیونری)، جنبه جنگ یا همسویی-فرهنگی دارند. از سوی دیگر، جمهوری اسلامی خود مولد و مشوق پدیده ای به نام فرار یا خروج و سرقت میراث معنوی و فرهنگی میباشد.
