واکنش‌ها به قتل علیرضا شیرمحمدعلی، زندانی سیاسی؛ تداوم سکوت مسئولان زندان
خبرگزاری هرانا – علیرضا شیرمحمدعلی، زندانی سیاسی محبوس در زندان تهران بزرگ شب دوشنبه توسط دو زندانی دیگر در این زندان با ضربات پرتعداد چاقو به قتل رسید و با فاصله اندکی در محل بهشت زهرا تهران به خاک سپرده شد. این زندانی سیاسی از زمان بازداشت بدون رعایت اصل تفکیک جرائم و علیرغم درخواست‌های مکرر وی جهت انتقال به بند سیاسی در کنار زندانیان با جرائم مختلف و بعضا خطرناک نگهداری شده و بارها در نامه‌های خود به نداشتن امنیت جانی در آن محل اشاره کرده بود. پس از انتشار خبر قتل وی، برخی مسئولان دولتی نیز نسبت به این موضوع واکنش نشان دادند و برخی رسانه های داخلی یک روز پس از این واقعه از صدور کیفرخواست علیه دو زندانی متهم به قتل وی خبر دادند. در این میان یکی از نمایندگان مجلس گفته است که “به دلیل قتل یک فعال سیاسی، رئیس سازمان زندان‌ها و وزیر دادگستری هر دو باید جوابگو باشند”. سازمان عفو بین الملل و جمعی دیگر از زندانیان نیز به اشکال مختلف به این قتل واکنش نشان داده اند. گروهی از فعالان مدنی نیز از قصد خود برای حضور بر مزار آقای شیرمحمدی در روز جمعه خبر دادند.
به گزارش خبرگزاری هرانا، ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، روز دوشنبه ۲۰ خردادماه ۹۸، علیرضا شیرمحمدعلی، زندانی سیاسی محبوس در زندان تهران بزرگ به قتل رسید.
در حالی که پیکر علیرضا شیرمحمدعلی، روز چهارشنبه ۲۲ خرداد به دلیل تعجیل مسئولین جهت کفن و دفن وی بدون اعلام عمومی قبلی به بهشت زهرا منتقل شده و با حضور حدود ۵۰ نفر از اعضای خانواده و دوستان وی در قطعه ۳۲۴ بهشت زهرا تهران به خاک سپرده شد، خبرگزاری فارس در همان روز از صدور کیفرخواست علیه دو زندانی متهم به قتل این زندانی سیاسی خبر داد.
بر اساس این خبر، متهم اول به اتهام قتل عمد و ضرب و جرج عمدی غیرمنتهی به فوت و متهم دوم به اتهام معاونت در قتل عمدی و ضرب و جرح عمدی غیر منتهی به فوت تحت بازجویی قرار گرفته و پرونده آنان پس از صدور کیفرخواست به دادگاه کیفری یک تهران ارسال شده است.
از سوی دیگر خبرگزاری ایرنا نیز در گزارش خود به نقل از وکیل مدافع علیرضا شیرمحمدعلی گفته است که تاکنون گزارشی از مسئولان زندان درباره این حادثه به او ارائه نشده است و به گفته خانواده علیرضا شیرمحمدعلی در پرونده پزشکی قانونی وی نیز هیچ گزارشی نبوده است.
همچنین محمود صادقی، نماینده مردم تهران نیز با اشاره به قتل علیرضا شیرمحمدعلی گفته است: “مسئولان زندان فشافویه (تهران بزرگ) نه اجازه و زمینه بازدید از زندان را فراهم کرده‌اند و نه خودشان جلسه‌ای با نمایندگان برگزار کرده‌اند.”
وی افزود: “من بارها به صورت کتبی، شفاهی، فردی و گروهی درخواست بازدید از زندان فشافویه را داده‌ام، اما هنوز مسئولان آن جوابی نداده‌اند”.
از سوی دیگر علی مطهری، دیگر نماینده مردم تهران در مجلس در پاسخ به سوالی درباره کشته شدن زندانی سیاسی در فشافویه و امکان ورود مجلس به این موضوع، گفت: “مجلس وظیفه ورود به این موضوع را دارد، کمیسیون امنیت ملی حتما باید هیاتی را برای تحقیق و ارایه گزارش تعیین کند”.
وی همچنین در ارتباط با نهادها و افرادی که باید پاسخگوی این موضوع باشند گفت: “سازمان زندان ها در این قضیه کوتاهی کرده و وزیر دادگستری هم باید پاسخگو باشد، زندانی سیاسی را نباید در بند تبهکاران، دزدان و قاتلان و قاچاقچیان قرار دهند تا چنین اتفاقی بیفتد. گاهی برای تنبیه متهمان سیاسی این کار را می کنند که کار بسیار بدی است و در واقع شبیه اقدامی است که در کهریزک انجام شده و بچه‌های جوان را در سال ۸۸ به زندان کهریزک که جای لات ها و قاچاقچیان بود منتقل کردند که آسیب های جدی دیدند. به دلیل قتل فعال سیاسی رئیس سازمان زندان ها و وزیر دادگستری هر دو باید جوابگو باشند”.
نعمت احمدی، حقوقدان و وکیل دادگستری نیز درباره شیوه نگهداری متهمان و مجرمان امنیتی در بندهای عمومی بر اساس قوانین موضوعه به انصاف نیوز گفته است: “در حال حاضر انتقال متهمان و مجرمان امنیتی به زندان بزرگ تهران، نوعی تنبیه است. چراکه این زندان شرایط سخت‌تری دارند و به تعبیر برخی از زندانیان که تجربه حضور در فشافویه را دارند، آنجا آخرالزمان است و حداقل امکانات بهداشتی در آنجا وجود ندارد. این اتفاق درباره آقایان شعله سعدی و کیخسروی هم رخ داد”.
به گفته این حقوقدان “مسئولان معتقدند متهمان و مجرمان امنیتی، عمل سنگین‌تر از سایر جرایم انجام داده‌اند و آن ضربه زدن به امنیت کشور است. از این جهت امتیاز ویژه‌ای برای آنها قائل نیستند”.
وی همچنین افزود: “البته بنده درباره اینکه اساساً عبارت مجرم امنیتی در کشوری که عمده مردم نسبت به مسائل سیاسی حساس‌اند، صحیح است یا نه، باید بگویم تعبیر غلطی است”.
از سوی دیگر سازمان عفو بین الملل نیز با انتشار بیانیه ای، ضمن ابراز همدردی با خانواده علیرضا شیرمحمدی، اعلام کرده است که “او هرگز نباید زندانی می‌شد، چه برسد به این که به چنین سرنوشت تلخی دچار شود”.
این سازمان در بخشی از بیانیه خود از مقامات ایران خواسته است “فورا تحقیقاتی موثر، بی‌طرفانه، مستقل و شفاف درباره‌ی قتل علیرضا شیرمحمدعلی انجام دهند. شناسایی هرگونه قصوری از جانب حکومت که در مرگ آقای شیرمحمدعلی نقش داشته و جبران آن، باید بخشی از هدفهای تعیین شده برای این تحقیقات باشد”.
در بخش پایانی این بیانیه آمده است: “مقامات ایران همچنین باید زندانیانی را که به خاطر مخالفت مسالمت‌آمیز در حبس ناعادلانه هستند، آزاد کنند و اجازه دهند که ناظران بین‌المللی از جمله گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد درباره وضعیت حقوق بشر ایران، مستقلا و بدون اطلاع قبلی از زندان فشافویه و سایر بازداشت‌گاه‌های کشور بازدید کنند”.
همچنین روز جاری جمعی از دوستان و همبندیان علیرضا شیرمحمدعلی، خانواده‌های زندانیان و فعالین سیاسی و مدنی با انتشار یادداشتی اعلام کرده‌اند که روز جمعه در مزار این زندانی سیاسی به قتل رسیده جمع خواهند شد.
در این یادداشت آمده است: “به نام پروردگار مهربان؛ علیرضای عزیز، هنوز باور نداریم که رفته ای. مهربانی‌ها و فداکاری های تو را همیشه به یاد خواهیم داشت که برای داشتن ایرانی آزاد و آباد تلاش کردی و در این راه جان خود را تقدیم نمودی. یادت همیشه با ماست. روز جمعه، ۲۴ خرداد ماه ۹۸، ساعت ۱۶، در قطعه ۳۲۴ بهشت زهرا ردیف ۹۷ شماره ۶۶ در کنار مزارش دورهم جمع می‌شویم تا شاید مرهمی بر دل داغدیده یکدیگر و شاید تسلی خاطری برای مادر عزیزش باشیم”.
همزمان بیش از یکصد تن از دراویش زندانی محبوس در زندان تهران بزرگ با انتشار نامه ای به قتل این زندانی جوان واکنش نشان دادند.
در قسمتی از نامه این دراویش آمده است “دریغ که رنج ما زندانیان سیاسی و عقیدتی و سیاسی شهوت خودکامه‌ها را نمی‌کاهد. ما باید کشته شویم. مثل صیادی نصیری زندانی سیاسی محبوس در زندان قم که به خاطر عدم انتقالش به زندان سیاسی اعتصاب غذا کرد و به دنبال بی‌توجهی مسئولان قضایی و امنیتی جانش را از دست داد. مثل محمد راجی درویش گنابادی که در بازداشتگاه شاپور تا سر حد مرگ شکنجه شد و جان داد. مثل ستار بهشتی که از فرط شکنجه کشته شد. و این آخر هم جوان رعنای ۲۱ ساله؛ همبندی‌مان در زندان فشافویه، علیرضا شیرمحمدعلی که با ضربات پی در پی چاقوی دو بزه‌کار قاتل در مقابل چشم زندان‌بان به سلول کشانده شد و قصابی شد. ما درویش‌های گنابادی که طعم تلخ شکنجه و ناکامی و محرومیت و تبعیض را سال‌هاست چشیده‌ایم و در زندان فشافویه دوران حبس‌مان را می‌گذرانیم مراتب همدردی خود را با خانواده داغدار آقای شیرمحمدی اعلام می‌کنیم و از خانواده‌های خود می‌خواهیم که روز جمعه همراه با دیگر خانواده زندانیان بر سر مزار این جوان رنج‌کشیده‌ی جان به تلخی باخته حاضر شوند.”
بر اساس تحقیقات میدانی هرانا، قتل این زندانی در ساعات پایانی شب دوشنبه توسط دو زندانی محکوم از بابت جرائم مربوط به مواد مخدر و قتل صورت گرفته است. وی از طریق ضربات چاقو در ناحیه شاهرگ و شکم به شدت مجروح شده و پیش از اعزام به بیمارستان جان خود را از دست داده است.
یک منبع نزدیک به آقای شیرمحمدی پیشتر به گزارشگر هرانا گفت: “علیرضا شیرمحمدی در اندرزگاه ۱۱ زندان تهران بزرگ در محلی نگهداری میشده است که از آن با عنوان “سوئیت” نام برده می‌شود، این محل که محل نگهداری زندانیانی با جرائم مختلف است دارای یک سلول انفرادی است که به صورت مجزا، ولی در همان محل ساخته شده است. دو زندانی متهم به قتل علیرضا شیرمحمدعلی به نام‌های “محمدرضا خلیل زاده” با اتهامات مربوط به مواد مخدر و “حمیدرضا شجاعی زواره” متهم به قتل عمد و محکوم به اعدام در این سلول انفرادی نگهداری می‌شدند که در حالت پیش فرض درب آن همیشه بسته بود”.
وی افزود: “علیرغم سابقه خشن این دو زندانی که از زندان رجایی شهر به این محل تبعید شده بودند و حساسیت مسئولین بند در بسته نگه داشتن درب سلول انفرادی، شب دوشنبه در زمان ورود افسر نگهبان این درب باز گذاشته شده و این دو زندانی در اقدامی ناگهانی و بدون پیش زمینه و درگیری قبلی با خروج از سلول، علیرضا را به داخل سلول کشانده و پس از قفل کردن درب با وارد کردن حدود چهل ضربه مهلک به وسیله تیزی (شی برنده) اقدام به قتل وی کرده‌اند”.
به گفته این منبع مطلع، علیرضا شیرمحمدعلی در مسیر بیمارستان فیروزآبادی و نرسیده به سه راه چرمشهر در اثر خونریزی زیاد جان خود را از دست داده و تلاش پزشکان در بیمارستان نیز جهت احیای وی بی نتیجه بوده است.
گفتنی است بیمارستان فیروزآبادی که در شهر ری واقع شده در فاصله ۵۰ کیلومتری زندان تهران بزرگ قرار دارد.
دسترسی دو متهم به قتل علیرضا شیرمحمدعلی به جسم بُرنده و باز ماندن درب سلول انفرادی که اتفاق غیرمعمولی در نظر گرفته می شود در کنار سکوت مسئولین زندان در خصوص این واقعه، موضوع قتل این زندانی را پرابهام کرده است.
بخصوص که باید در نظر گرفت این زندانی جوان پیش از این با نگارش نامه و اقدام به اعتصاب غذای ۳۴ روزه خواستار اجرای اصل تفکیک جرایم و انتقال خود به زندان دیگری مانند زندان اوین شده بود که با بی توجهی مسئولین این محل روبرو شد.
در بخشی از نامه که متن کامل آن پیشتر توسط هرانا منتشر شده آمده است: “ما بدلیل نبود امکانات و نداشتن امنیت جانی در سوییت، اعتصاب غذا کرده‌ایم تا با این روش به بودن خود در اینجا اعتراض کرده باشیم؛ ولی سلامت جان ما هیچ اهمیتی برای عوامل زندان و روسای آن ندارد؛ حتی روز گذشته “رضا حق وردی” افسر نگهبان شیفت، خیلی صریح به ما گفت که انتهای این اعتصاب صدور گواهی فوت است”.
روز چهارشنبه ۲۲ خردادماه ۹۸، پیکر علیرضا شیرمحمدعلی، زندانی سیاسی جان باخته بدون اعلام عمومی قبلی در بهشت زهرا به خاک سپرده شد.
به گفته یکی از نزدیکان علیرضا شیرمحمدعلی، جسد وی به پزشکی قانونی منتقل شده و برخلاف روال عادی با فاصله اندکی از آن جهت دفن به بهشت زهرا منتقل شد. مراسم کفن و دفن وی به دلیل تعجیل مسئولین ظهر روز جاری بدون اعلام عمومی قبلی و با حضور حدود ۵۰ نفر برگزار شد و پیکر وی در قطعه ۳۲۴ ردیف ۹۷ شماره ۶۶ در بهشت زهرا به خاک سپرده شد.
علیرضا شیرمحمدعلی فرزند محمدرضا، متولد ۱۵ شهریور ۱۳۷۶ (۲۱ ساله) و اهل محله نازی آباد تهران در تاریخ ۲۴ تیرماه ۹۷ به دلیل فعالیت در فضای مجازی بازداشت شده و از بابت اتهامات “توهین به مقدسات”، “توهین به بنیانگذار جمهوری اسلامی”، “توهین به رهبری” و “تبلیغ علیه نظام” به ۸ سال حبس تعزیری محکوم شد.
جلسه دادگاه تجدید نظر علیرضا شیرمحمدعلی نیز بنا بود در تاریخ ۱۸ تیرماه سال جاری و در شعبه ۳۶ دادگاه تجدید نظر استان تهران برگزار شود. این جلسه دادگاه در تاریخ ۲۰ فروردین ماه پس از اخذ مهلت وکیل جهت مطالعه پرونده به روزهای آتی موکول شده بود.
لازم به ذکر است مرگ زندانیان سیاسی در ایران بر اثر شرایط محیطی، بدرفتاری مسئولین، عدم رسیدگی پزشکی تعمدی و بروز درگیری در اثر عدم رعایت اصل تفکیک جرائم سابقه ای طولانی دارد. وقایعی که کمتر تاکنون به مجازات عوامل آن منتهی شده است.
